2025 e-İrsaliye Geçiş Zorunluluğu ve Geçiş Süresi Nedir? İDİS e-İrsaliye Zorunluluğu

e-İrsaliye Nedir?

e-İrsaliye, ülkemizde vergi mevzuatına uygun olarak kâğıt irsaliye yerine kullanılan, elektronik ortamda düzenlenen bir belgedir. Malın satıcıdan alıcıya sevk edilmesi sırasında kullanılan irsaliyenin dijital versiyonu olan e-İrsaliye, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenen format ve standartlara göre düzenlenir. Bu belge, hem satıcı hem de alıcı arasında mal hareketlerinin resmi olarak takip edilmesini sağlar. e-İrsaliye uygulaması, işletmelerin yasal yükümlülüklerini elektronik ortamda daha hızlı, güvenli ve çevre dostu bir şekilde yerine getirmelerine olanak tanır.

e-İrsaliyenin Avantajları

Kağıt Tüketimini Azaltır: Dijital ortamda düzenlenen e-İrsaliye, kâğıt kullanımını ortadan kaldırarak çevreye duyarlı bir iş süreci sağlar.

Maliyet Tasarrufu: Kâğıt, yazıcı, mürekkep ve fiziksel arşivleme gibi giderlerden tasarruf edilmesine yardımcı olur.

Hız ve Verimlilik: e-İrsaliye, belge düzenleme, gönderme ve arşivleme süreçlerini hızlandırarak zaman ve iş gücü verimliliği sağlar.

Yasal Uyum: Vergi mevzuatına uygun bir şekilde dijital irsaliye düzenlenmesi, denetim süreçlerini kolaylaştırır ve cezai yaptırımlardan korunmanıza olanak tanır.

Kolay Arşivleme: Dijital ortamda arşivlenen e-İrsaliyeler, ihtiyaç duyulduğunda kolayca erişilebilir ve yönetilebilir.

2025 e-İrsaliye Geçiş Zorunluluğu ve Geçiş Süresi Nedir?

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No 509) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No 535) ile 2025 yılında e-İrsaliye uygulamasına zorunlu olarak dahil olması gereken mükellef grupları ve geçiş süreleri aşağıdaki gibidir:

• e-Fatura uygulamasına kayıtlı ve 2024 yılı cirosu 10 milyon TL ve üzeri olan mükellefler, 1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren e-İrsaliye uygulamasına geçmek zorundadır.
• Demir ve çelik (GTİP 72) ile demir veya çelikten eşya (GTİP 73) üretimi, ithalatı veya ihracatı yapan mükellefler, e-Fatura sistemine kayıtlı olmasalar bile, e-İrsaliye uygulamasına geçiş yapmaları zorunludur (basit usulde vergilendirilenler hariç).
• İnşaat Demiri İzleme Sistemi (İDİS)'ne geçiş zorunluluğu olan mükelleflerden brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 2024 ve müteakip hesap dönemlerinde 1 Milyon TL ve üzeri olanların,

mükelleflerin söz konusu şartların sağlandığı ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren e-İrsaliye uygulamasına geçmeleri ve bu tarihten itibaren düzenleyecekleri sevk irsaliyelerini istisnai durumlar haricinde, e-İrsaliye olarak düzenlemeleri ve kayıtlı kullanıcılardan e-İrsaliye olarak almaları zorunludur.

Ayrıca;

• ÖTV, Kanununa ekli (I) (III) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle EPDK'dan lisans alanlar,
• Maden ruhsat veya sertifikası alanlar (yaptıkları sözleşmeye istinaden maden üretim faaliyetinde bulunan mükellefler dahil)
• Şeker imalini gerçekleştirenler,
• Gübre Takip Sistemine dahil olanlar,
• Hal Kayıt Sistemi kapsamındaki sebze ve meyvelerin toptan ticaretini yapmaya başlayan tüccar veya komisyoncular,

söz konusu şartların sağlandığı ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren e-İrsaliye uygulamasına geçmeleri ve bu tarihten itibaren düzenleyecekleri sevk irsaliyelerini istisnai durumlar haricinde, e-İrsaliye olarak düzenlemeleri ve kayıtlı kullanıcılardan e-İrsaliye olarak almaları zorunludur.

e-İrsaliye uygulamasına ilk kez dahil olacak mükellefler, uygulamaya dahil oldukları ayın son gününe kadar e-İrsaliye yerine kağıt İrsaliye de düzenleyebilir ve alabilirler. Ancak aynı işlem için e-Belge veya kağıt ortamdaki belgelerinden sadece birinin düzenlenmesi gerekmektedir.

Bu geçici sürenin sona ermesinin ardından, istisnai haller dışında kağıt sevk irsaliyesi düzenleme imkanı ortadan kalkar. Ayrıca, uygulamaya dahil olan mükelleflerden kağıt sevk irsaliyesi alınamaz; sadece dijital ortamda e-İrsaliye kabul edilir.

Söz konusu Tebliğe ulaşmak için tıklayınız.

İnşaat Demiri İzleme Sistemi (İDİS) Mükelleflerinin e-İrsaliye Zorunluluğu Nedir?

İnşaat Demiri İzleme Sistemine geçiş zorunluluğu olan mükelleflerden brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 2024 ve müteakip hesap dönemlerinde 1 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin söz konusu şartların sağlandığı ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren e-İrsaliyeye geçiş yapmaları zorunludur.

İlgili Tebliğe ulaşmak için tıklayınız.

e-İrsaliye Başvurusu Nasıl Yapılır?

e-İrsaliye uygulamasını kullanmak isteyen mükelleflerin öncelikle e-Fatura sistemine kayıtlı olmaları gerekmektedir. e-Fatura'ya kayıtlı olan mükellefler, aynı yöntemlerle e-İrsaliye sistemine de dahil olabilirler. e-İrsaliye uygulamasına üç yöntemden birini tercih ederek başvuru yapılabilir.

• Özel entegratör yöntemiyle; Özel entegratör yöntemi ile e-İrsaliye'ye geçmek isteyen mükellefler, Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan (GİB) e-İrsaliye özel entegratörlük izni almış hizmet sağlayıcılardan birini seçebilirler. Özel entegratör seçildiğinde, başvuru süreci mükellef adına entegratör tarafından yürütülür, bu da işlemleri kolaylaştırır ve hızlandırır. Böylece, mükelleflerin başvuru süreciyle ilgili teknik detaylarla uğraşmasına gerek kalmadan, e-İrsaliye sistemine entegrasyonları tamamlanır.
• GİB portal yöntemiyle: www.efatura.gov.tr
• Doğrudan entegrasyon yöntemiyle; kendi sunucularınız üzerinden GİB'e direkt entegre olarak,

e-İrsaliye başvurusu yapılabilir.

e-İrsaliyenin İptali Mümkün Mü?

e-İrsaliye düzenlendikten sonra, sevkiyattan önce malın içeriği veya alıcı bilgilerinde hata tespit edilirse, alıcı tarafından “irsaliye yanıtı” ile “ret” yanıtı verilebilir. Bu işlem, e-İrsaliyenin içeriğinde bir hata ya da eksiklik olduğunda kullanılır. Alıcı, e-İrsaliyenin muhteviyatını kabul etmeyerek bu yanıtı dijital olarak iletebilir.

e-İrsaliye Ret Yanıtı Nasıl Verilir?

Hata Tespiti: Malın muhteviyatı ya da alıcı bilgileri hatalı ise, sevkiyat yapılmadan önce bu hatalar tespit edilmelidir.

İrsaliye Ret Yanıtı Gönderme: Alıcı, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) belirlediği prosedürler çerçevesinde irsaliye ret yanıtı göndererek, e-İrsaliyenin içeriğini tamamen reddedebilir.

Düzeltilmiş e-İrsaliye Düzenleme: Ret yanıtı alındıktan sonra, satıcı tarafından yeni ve doğru bilgilerle düzeltilmiş bir e-İrsaliye düzenlenmelidir.

e-İrsaliye Ret Süresi

e-İrsaliye yanıt verme süresi 7 gündür. 7 gün içinde yanıt verilmeyen irsaliyeler otomatik kabul edilmiş sayılır.

e-İrsaliye Mükellefi Sorgulama İşlemi Nasıl Yapılır?

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan ve sürekli güncellenen e-e-İrsaliye kayıtlı kullanıcı sorgulama işlemini ilgili sayfadan Vergi Kimlik Numarası veya Türkiye Cumhuriyeti Kimlik No ile Güvenlik Kodu girerek yapabilirsiniz.

GİB Sorgulama Sayfasına Gidin: e-İrsaliye Kayıtlı Kullanıcı Sorgulamak için tıklayınız.

Gerekli Bilgileri Girin: Vergi Kimlik Numarası veya Türkiye Cumhuriyeti Kimlik No ile birlikte ekranda görünen Güvenlik Kodunu doldurun.

Sorgulama Yapın: Bilgileri doğru bir şekilde girdikten sonra sorgulama butonuna tıklayarak e-İrsaliye mükellefi sorgulama işlemini tamamlayabilirsiniz.

e-İrsaliye Araçta Bulundurulmalı Mı?

e-İrsaliyenin kâğıt çıktısının araçta bulundurulması zorunlu değildir. Kontrol noktalarında yapılan işlemler, e-İrsaliye üzerindeki Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) karekodları ile gerçekleştirildiği için belgenin dijital versiyonuna erişim sağlanabilecek bir cihaz bulundurmak yeterlidir. Ancak, malın fiili sevki sırasında e-İrsaliye'nin kâğıt çıktısının araçta yer alması ya da elektronik ortamda görüntülenebilmesi gerekir. e-İrsaliye belgesinin elektronik ortamda saklanması esas olup, sevkiyat sırasında belgeye hızlıca erişilebilir olmak önemlidir.

e-İrsaliye'de Araç Plakası Zorunlu Mu?

Evet, e-İrsaliye belgesinde aracın plakasının yazılması zorunludur.

e-Fatura Sevk irsaliyesi Yerine Geçer Mi?

Malın teslimi esnasında e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura düzenlenir ve düzenleme tarihiyle birlikte saat ve dakikası yazılırsa ayrıca belge üzerinde "İrsaliye yerine geçer" ibaresi ilave edilirse e-Fatura ve e-Arşiv Fatura, sevk irsaliyesi yerine geçer. Bu arada kağıt çıktısının satıcı veya yetkili tarafından imzalanması gerekir. Bu gibi durumlarda ayrıca e-İrsaliye düzenlenmesi gerekmez.

İrsaliye'de Bulunması Gereken Zorunlu Bilgiler

e-İrsaliye'de bulunması gereken temel bilgiler aşağıdaki gibidir:

• Düzenleme Tarihi ve Belge Numarası: e-İrsaliyenin tarih ve belge numarası belirtilmelidir.
• Düzenleyenin Bilgileri: İrsaliyeyi düzenleyen kişinin adı, soyadı, ticaret unvanı, adresi, vergi dairesi ve vergi kimlik numarası yer almalıdır.
• Müşteri Bilgileri: Müşterinin adı, soyadı, ticaret unvanı, varsa vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, işyeri adresi ve teslimat adresi gibi bilgiler eklenmelidir.
• Taşınan Mal Bilgileri: Taşınan malın türü ve miktarı belirtilmelidir.
• Fiili Sevk Tarihi ve Zamanı: Malın fiili sevk tarihi ile saat ve dakika olarak fiili sevk zamanı net bir şekilde yazılmalıdır.
• Araç ve Taşıyıcı Bilgileri: Malı taşıyan aracın plaka numarası, şoförün adı, soyadı ve TCKN bilgileri veya taşımayı yapan kargo/lojistik firmasının adı, soyadı, TCKN veya VKN'si belirtilmelidir.
• Karekod veya Barkod: Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenen bilgi içeriğini taşıyan karekod veya barkod eklenmelidir.

Mükellefler, e-İrsaliye üzerindeki zorunlu bilgilere ek olarak, ihtiyaçlarına göre farklı bilgilere de yer verebilirler. Bu nedenle, e-İrsaliye'yi düzenlerken tüm gerekli bilgilerin doğru ve eksiksiz bir şekilde yer almasına dikkat edilmelidir.